Malafide goudhandel risico voor Nederland: Criminele activiteiten in alle stappen van de goudketen
Uit fenomeenonderzoek van NSOC naar malafide goudhandel blijkt dat alle fasen van de goudproductieketen kwetsbaar zijn voor criminele activiteiten. Gelet op de integriteit van het financiële stelsel en het handelsverkeer is malafide goudhandel een risico voor Nederland. Joost van Slobbe, directeur NSOC: “Onze bevindingen zorgen voor meer kennis en bewustzijn van de problematiek in Nederland en geven nieuwe aanknopingspunten voor het aanvullen en aanscherpen van interventies.”
Goud gaat de hele wereld over. Het edelmetaal wordt wereldwijd getransporteerd en verhandeld. Van het delven van goud in mijnen, tot het recyclen van oude gouden sieraden. Nederland maakt deel uit van de malafide goudhandel waarin geld en goud wordt witgewassen, maar er ook waarde wordt verplaatst of overgedragen, gestolen goud wordt geheeld en door middel van fraude financieel voordeel wordt behaald. Door het fenomeenonderzoek is er meer zicht op hoe actoren in Nederland, of Nederlandse actoren in het buitenland, crimineel misbruik kunnen maken van de goudhandel. Denk aan grote drugscriminelen die via de goudhandel hun geld witwassen of aan malafide juweliers of goudopkopers. Het internationale speelveld en de aard en omvang van criminele activiteiten zijn complex. NSOC heeft vijf verschijningsvormen onderkend als vormen van georganiseerde ondermijnende criminaliteit waarmee Nederlandse (drugs)criminelen financieel voordeel behalen en/of hun geld witwassen:
- Eenvoudig witwassen met goud: contante of girale criminele gelden worden witgewassen door directe aankoop (en soms verkoop) van goud.
- Ondergronds bankieren met goud: vindt plaats door crimineel vermogen om te zetten in goud, het transporteren van dit goud naar het buitenland (vaak buiten de EU) en het in het buitenland verhandelen van dit goud met opkopers of raffinaderijen.
- Fraudecarrousels met goud: veelvuldige invoer en uitvoer van sloopgoud, nieuwe sieraden en contante gelden, gericht op het behalen van financieel voordeel.
- Witwassen via mijnbouw of export van goud: Nederlandse actoren investeren in of zijn betrokken bij mijnbouwactiviteiten, het transport van goud of de betaling van royalties voor de export van goud.
- Oplichting middels goud(handel): onder andere het aanbieden van fictieve aandelen in een goudmijn, het verkopen van fictieve partijen goud of het zoeken van investeerders voor goudtransporten.
Kennisdeling en interventies
De vijf verschijningsvormen zijn uitgewerkt in een kennisdocument dat een uniek inzicht geeft in malafide goudhandel. “Er is internationaal aandacht voor illegale goudwinning en de bijbehorende milieuproblematiek, maar de kennis over witwassen met goud en de malafide goudhandel is nog beperkt,” zegt Van Slobbe. “Nu kunnen we nog beter bepalen hoe we de malafide goudhandel kunnen tegengaan. Partners kunnen met deze informatie veel gerichter aan de slag. Er worden al diverse interventies uitgevoerd in samenwerking met de moederorganisaties en andere publieke en private partners. Op basis van deze nieuwe inzichten wordt onze interventiestrategie aangevuld en aangescherpt.”
NSOC startte met het onderzoek naar de malafide goudhandel in 2022. Het doel van de fenomeenaanpak is het vergroten van inzicht in het criminele proces en structuren om hiermee aangrijpingspunten te vinden om de malafide goudhandel te verstoren.
Lees meer over de vijf verschijningsvormen in het Kennisdocument Verschijningsvormen van malafide goudhandel.